नेपाल टेलिकमको फाइभजी ट्रायलको योजनामा अर्को बाधा परेको छ

नेपाल टेलिकमको फाइभजी ट्रायल कार्यक्रम एकपछि अर्को अवरोध गर्दै अवरोधको बाटोमा रहेको देखिन्छ । सरकारी स्वामित्वको दूरसञ्चार कम्पनीले एक वर्षसम्म नयाँ मोबाइल नेटवर्क प्रविधिको परीक्षण गरिसकेपछि 5G परीक्षण थप केही महिना ढिलो हुने बताएको छ।

नेपाल टेलिकमका प्रवक्ता शोभन अधिकारीले फाइभजी ट्रायलका लागि आवश्यक उपकरण ढिलो आइपुगेकाले परीक्षण योजनामा ​​ढिलाइ भएको बताए । "हामीलाई खरिद आदेश जारी गर्न समय लाग्यो।"

उपकरणको खरिद आदेश सकिएको र डेढ महिनाभित्र परीक्षणको प्रक्रिया सुरु हुने अधिकारीले बताए ।

 नेपाल टेलिकमले सात प्रदेशका एक–एक स्थानमा परीक्षण सञ्चालन गर्नेछ ।

सुरुमा, सरकारी कम्पनीले 5G नेटवर्क रोल आउट गर्ने दक्षिण एसियामा पहिलो बन्ने लक्ष्य राख्दै जुलाई २०२१ को मध्यमा परीक्षणहरू सुरु गर्ने योजना बनाएको थियो, तर सरकार परिवर्तनले यसलाई सुस्त बनायो।

नेपाल टेलिकम जनवरीदेखि तीन महिनासम्म टाउकोविहीन रह्यो । सरकारले चैत २५ गते सुनिल पौडेललाई प्रबन्ध निर्देशकमा नियुक्त गरेको थियो ।

नेपाल टेलिकमले नोभेम्बर २२, २०२१ मा नियामकबाट स्पेक्ट्रम बाँडफाँड र परीक्षण अनुमति प्राप्त गर्‍यो र सोही वर्ष डिसेम्बरको मध्यमा कार्यदल गठन गरी फाइभजी परीक्षणको तयारीमा काम गर्न थाल्यो।

दूरसञ्चार नियामकले नेपाल टेलिकमलाई परीक्षणका लागि २६०० मेगाहर्ज फ्रिक्वेन्सी ब्यान्ड छुट्याएको छ ।

भारतले 5G परीक्षणहरू सञ्चालन गरेको छ र व्यावसायिक सञ्चालनहरू सुरु गर्न अघि बढिरहेको छ।

भर्खरैको मिडिया रिपोर्ट अनुसार, भारतको 5G स्पेक्ट्रम लिलामी जुलाई २६  मा सुरु हुने कार्यक्रम छ। भारत सरकारले २०२२ को अन्त्य सम्ममा कम्तिमा २०  शहर र शहरहरू कभर गर्ने 5G नेटवर्कहरू हेर्ने लक्ष्य राखेको छ।

अधिकारीले भने, “भारत फाइभजी सुरु गर्ने प्रक्रियामा रहेकाले प्राविधिक र आर्थिक रूपमा उनीहरूको अनुभवबाट सिक्न हामीलाई सहयोगी हुनेछ,” अधिकारीले भने।

फोरजी एलटीई र सपोर्टिङ डिभाइसको इकोसिस्टमका कारण थ्रीजीका ग्राहकहरू फोरजीमा सर्दै गएको सेवा प्रदायकहरूले बताएका छन् ।

सरकारी निकायहरूले धेरै आन्तरिक सम्झौताहरू गर्छन् र परियोजनाहरू सधैं विवादमा फस्छन्, उद्योगका भित्रीहरूले भने। 5G परीक्षणको सुरुवात कुनै अपवाद छैन।

डिजिटल राइट्स नेपालका संस्थापक अध्यक्ष सन्तोष सिग्देल, नागरिक अन्तरिक्ष र डिजिटल अधिकारलाई सुदृढ गर्ने वकालत गर्ने समूहले प्रविधिको परिचय र अनुकूलनमा ढिलाइले उपभोक्ताको पहुँच र सूचना तथा प्रविधिको विकासमा असर पारेको बताए।

एनसेलका सीईओ तथा प्रबन्ध निर्देशक एन्डी चोङले भर्खरै आयोजित कार्यक्रममा एनसेललाई ५जी ट्रायलका लागि स्वीकृति दिएको भए यो काम पूरा भइसकेको बताए ।

सेप्टेम्बर २०२१ मा, एनसेलले नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणलाई फाइभजी नेटवर्क ट्रायलका लागि स्वीकृति मागेको थियो। नियामकले रेडियो फ्रिक्वेन्सी नीति निर्धारण समितिले एनसेलको फाइभजी योजनाको समीक्षा गर्ने बताएको छ । यस विषयमा अहिलेसम्म कुनै प्रतिक्रिया नआएको स्रोतले बताएको छ ।

 सिग्देलले नेपालमा सूचना, सञ्चार र प्रविधिको विकास मुख्यतः उदार बजारका कारण जीवन्त भएको बताए । सिग्देलले भने, ‘यदि फाइभजीको ट्रायल यसरी नै गरिदिएको भए वा निजी क्षेत्रलाई बोर्डमा ल्याएको भए फाइभजी सुरु भइसकेको हुन्थ्यो ।

“हामीले नियामक ढाँचा अनुसार व्यावसायिक प्रक्षेपण हुनुभन्दा पहिले निर्धारित अवधिसम्म प्रविधिको परीक्षण गर्न सकियोस् भनेर गत वर्षको शुरुदेखि नै एनसेललाई फाइभजी स्पेक्ट्रम ट्रायल गर्न नियामकलाई अनुरोध गर्दै आएका छौँ,” एनसेलले पोष्टलाई इमेलमार्फत भन्यो ।

"यो पनि समान रूपमा महत्त्वपूर्ण छ कि प्रविधिको बजार र व्यापार दुवैको लागि व्यावसायिक मूल्य छ कि छैन किनकि 4G को पूर्ण रूपमा शोषण गर्न बाँकी छ। नयाँ प्रविधिलाई लगानीको आवश्यकता पर्दछ, र अपरेटरहरूलाई उनीहरूको लगानीमा प्रतिफल दिने व्यवसाय प्रस्तावहरू चाहिन्छ।

"कनेक्टिभिटीमा सहज पहुँचद्वारा समर्थित डिजिटल अर्थतन्त्रमा उत्साहजनक प्रगति भएको छ र यो कोविड-१९  महामारीले अचम्मको कुरा होइन। तर, आधुनिक प्रविधिको परिचय र देशलाई डिजिटल विकासको उच्च तहमा पुर्‍याउनका लागि समान्य खेल मैदान, कर निर्धारण, उपकरण आयात, स्पेक्ट्रम विनियोजन र डिजिटल साक्षरतालगायतका लागि विद्यमान कानुन र नीतिमा समयसापेक्ष संशोधनले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। "एनसेलले भन्यो।

विगतमा पनि नेपाल टेलिकमले प्राधिकरणबाट अनुमति लिएको ६ महिनापछि एनसेलले फोरजीको स्वीकृति पाएको थियो ।

नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणको पछिल्लो व्यवस्थापन तथा सूचना प्रणाली प्रतिवेदनअनुसार नेपालमा ३ करोड ८० लाख ब्रोडब्यान्ड ग्राहक रहेका छन् ।

देशमा १ करोड थ्रीजी र १७ करोड ९९ लाख फोरजी ग्राहक छन् । कुल ब्रोडब्यान्ड प्रवेश १३० .२०  प्रतिशत पुगेको छ, जसमध्ये ९८ .५५  मोबाइल ब्रोडब्यान्ड प्रयोगकर्ता र 31.28 प्रतिशत स्थिर ब्रोडब्यान्ड प्रयोगकर्ताहरू छन्।

जेठ मसान्तसम्म नेपाल टेलिकममा ८.८९ मिलियन थ्रीजी प्रयोगकर्ता र एक करोड फोरजी प्रयोगकर्ता थिए भने एनसेलका २० लाख थ्रीजी र ६६ करोड १ लाख फोरजी प्रयोगकर्ता थिए ।

सेलुलर ब्रोडब्यान्ड नेटवर्कहरूको लागि पाँचौं पुस्ता वा 5G प्रविधि मानकले छिटो जडानहरू, उच्च थ्रुपुट र 4G भन्दा बढी क्षमता प्रदान गर्दछ, र सार्वजनिक स्थानहरू जस्ता उच्च ट्राफिक क्षेत्रहरूलाई फाइदा पुर्याउँछ।