तिहारपछि काठमाडौंमा ५ जी परीक्षण सुरु हुने भएको छ

 नेपाल टेलिकमका अनुसार तिहार पछि तुरुन्तै काठमाडौंमा फाइभजी ट्रायल सुरु हुने छ, जुन अक्टोबर २७ मा समाप्त हुन्छ।

नयाँ पाँचौं पुस्ताको मोबाइल प्रविधिको परीक्षण १५ महिनादेखि रोकिएको छ । काठमाडौंमा आवश्यक उपकरण जडान गरिएको सरकारी स्वामित्वको दूरसञ्चार कम्पनीले जनाएको छ ।

रिपोर्ट अनुसार, ५ जी मोबाइल नेटवर्कले यसको पूर्ववर्ती ४ जी भन्दा १०० गुणा बढी क्षमता प्रदान गर्दछ।

"तिहार पछि तुरुन्तै परीक्षण सुरु हुनेछ," नेपाल टेलिकमका प्रवक्ता शोभन अधिकारीले पोस्टलाई भने। काठमाडौंपछि चालु आर्थिक वर्षमा सातवटै प्रदेशमा एक–एक स्थानमा परीक्षण गरिने भएको छ ।

अधिकारीका अनुसार अहिले चार ठाउँमा फाइभजी उपकरण जडान भइरहेको छ ।

सेलुलर ब्रोडब्यान्ड नेटवर्कहरूको लागि ५ जी प्रविधि मानकले छिटो जडानहरू, उच्च थ्रुपुट र ४ जी भन्दा बढी क्षमता प्रदान गर्दछ, र सार्वजनिक स्थानहरू जस्ता उच्च ट्राफिक क्षेत्रहरूलाई फाइदा पुर्याउँछ।

टेलिकम अपरेटरहरूका अनुसार, ५ जी ले प्रयोगकर्ताहरूलाई सेकेन्डमा चलचित्रहरू र भिडियोहरू वा ठूला फाइलहरू डाउनलोड गर्न अनुमति दिन्छ जुन अहिले मिनेट लाग्छ।

सरकारले आफ्नो महत्वाकांक्षी डिजिटल नेपाल फ्रेमवर्क २०१८ अन्तर्गत डिजिटल फाउन्डेसन, कृषि, स्वास्थ्य, शिक्षा, शहरी पूर्वाधार, ऊर्जा, पर्यटन र वित्तलाई समेट्ने गरी ५ जी नेटवर्क सुरु गर्ने योजना प्रारम्भ गरेको छ।

जुन २०२२ मा, विश्व बैंकले ब्रोडब्यान्डमा पहुँच विस्तार गर्न र डिजिटल अर्थतन्त्रमा थप मानिसहरूलाई संलग्न गराउन डिजिटल नेपाल एक्सेलेरेशन परियोजनाका लागि $१४० मिलियन स्वीकृत गर्‍यो।

परियोजनाले उच्च गुणस्तर र किफायती ब्रोडब्यान्ड सेवाहरूमा पहुँच सुधार गर्नेछ, विशेष गरी ग्रामीण क्षेत्रका मानिसहरू र व्यवसायहरूको लागि।

सुरुमा, नेपाल टेलिकमले फाइभजी नेटवर्क रोल आउट गर्ने दक्षिण एसियामा पहिलो बन्ने लक्ष्य राख्दै सन् २०२१ को जुलाईको मध्यमा ट्रायल सुरु गर्ने योजना बनाएको थियो। तर सरकार परिवर्तनले प्रगतिमा बाधा पु¥याएको नेपाल टेलिकमका अधिकारीहरु बताउँछन् ।

सरकारी स्वामित्वको कम्पनी यस वर्षको जनवरीदेखि महिनौंसम्म टाउकोविहीन रह्यो।

नेपाल टेलिकमले खरिद आदेश जारी गर्न समय लागेकाले आयातित उपकरण ढिलो आइपुगेपछि परीक्षणमा ढिलाइ भएको हो ।

नेपाल टेलिकमले नोभेम्बर २२, २०२१ मा नियामकबाट स्पेक्ट्रम आवंटन र परीक्षण अनुमति प्राप्त गर्‍यो। यसले डिसेम्बरको मध्यमा कार्यदल गठन गरेर फाइभजी परीक्षणको तयारीमा काम गर्न थाल्यो।

"हामीलाई ५ जी परीक्षणको लागि उपकरण आयात गर्न इजाजतपत्र प्राप्त गर्न समय लाग्यो। फ्रिक्वेन्सी बाँडफाँडका कारण पनि ढिलाइ भएको हो,’ अधिकारीले भने ।

नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणको परीक्षण कार्यविधिअनुसार फाइभजी परीक्षण ग्रामीण र सहरी क्षेत्रमा गरिनुपर्नेछ ।

टेलिकम अपरेटरले परीक्षण अवधिमा ग्राहकहरूलाई शुल्क लिन सक्दैन। परीक्षण दुई-तीन महिना वा एक वर्ष पनि हुन सक्छ।

फाइभजी परीक्षण भइरहेको बेला टेलिकम अपरेटरले टेलिकम नियामकलाई नियमित रूपमा प्राविधिक विवरण उपलब्ध गराउनु पर्ने हुन्छ।

सेवा प्रदायकहरूले परीक्षण चरणको अन्त्यमा प्रभाव, समस्या, चुनौती, प्रतिक्रिया र सुझाव र विस्तृत जानकारी प्राधिकरणलाई त्रैमासिक प्रतिवेदन बुझाउनुपर्नेछ।

स्पेक्ट्रम परीक्षणको लागि अस्थायी आधारमा उपलब्ध गराइएको छ, र कार्यविधि अनुसार पूर्ण रूपमा अधिकृत नभएकोले परिचालकले परीक्षण अवधि समाप्त भएपछि यसलाई होल्ड गर्न सक्दैन।

दूरसञ्चार नियामकले ट्रायल सञ्चालन गर्न नेपाल टेलिकमलाई २६०० मेगाहर्ज फ्रिक्वेन्सी ब्यान्ड छुट्याएको छ ।

भारतले भर्खरै परीक्षण सफलतापूर्वक सम्पन्न गरेपछि ५ जी व्यावसायिक सेवा सुरु गरेको छ। भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले अक्टोबर १ मा नयाँ दिल्लीमा उक्त सेवाको उद्घाटन गरेका थिए ।

भारतीय मिडियाका अनुसार भारतमा ५ जी को संचयी आर्थिक प्रभाव २०३५ सम्म $४५० बिलियन पुग्ने अनुमान गरिएको छ।

नेपाल टेलिकमका अनुसार ५ जी सेवाले नयाँ आर्थिक अवसर र सामाजिक लाभहरू ल्याउने अपेक्षा गरिएको छ।

कम्पनीले फोरजीका लागि उपकरण ल्याउने क्रममा चीनको कम्युनिकेशन सर्भिस इन्टरनेशनलसँग फाइभजी उपकरण निःशुल्क उपलब्ध गराउन सम्झौता गरेको थियो ।

नेपाल टेलिकमले जनवरी २०१७ मा काठमाडौं र पोखरामा ४ जी/यल टि इ सेवा सुरु गरेको थियो।

"पाइलटिङ पूरा भएपछि, कम्पनीले ५ जीको लागि उपकरणहरू खरिद गर्न ग्लोबल टेन्डर जारी गर्नेछ। त्यसबेला लागत विश्लेषण पनि हुन्छ,’ अधिकारीले भने

अपरेटरले परीक्षण समाप्त भएपछि नियामकलाई रिपोर्ट पेश गर्नुपर्छ; र रिपोर्टको आधारमा, व्यावसायिक प्रयोगको लागि अनुमति दिइनेछ, अधिकारीहरूले भने।

लागत विश्लेषणपछि टेलिकम कम्पनीले ५जी सेवाको शुल्क निर्धारण गर्नेछ ।

महामारीले युटिलिटी बिल तिर्नदेखि बैंकिङ कारोबार गर्नसम्मका विभिन्न उद्देश्यका लागि डिजिटल सेवाहरूको प्रयोगलाई बढावा दिएपछि नेपालमा इन्टरनेटको ग्राहकको सङ्ख्या बढेको देखियो।

प्राधिकरणको पछिल्लो व्यवस्थापन तथा सूचना प्रतिवेदनअनुसार नेपालमा ३८ करोड ४२ लाख ब्रोडब्यान्ड ग्राहक रहेका छन् ।

मुलुकमा कुल १ करोड थ्रीजी र १८ करोड ५५ लाख फोरजी ग्राहक रहेका छन् ।

कुल ब्रोडब्यान्ड प्रवेश जनसंख्याको १३१.६२ प्रतिशत पुगेको छ, जसमध्ये ९८.४६ प्रतिशत मोबाइल ब्रोडब्यान्ड प्रयोगकर्ता र ३२.८२ प्रतिशत स्थिर ब्रोडब्यान्ड प्रयोगकर्ताहरू छन्।

असार मसान्तसम्म नेपाल टेलिकममा ८.३२ मिलियन थ्रीजी प्रयोगकर्ता र ११.२ मिलियन फोरजी प्रयोगकर्ता थिए भने एनसेलमा २० लाख थ्रीजी र ७ करोड ११ लाख फोरजी प्रयोगकर्ता थिए ।